Problemy ze strony serca mogą mieć różny przebieg i formę. W zależności od konkretnej dolegliwości, mają one określone objawy i prowadzą do wystąpienia danych schorzeń czy stanów chorobowych.
Asystolia jest to jeden z rodzajów zatrzymania pracy serca. W momencie wystąpienia tego problemu, nie dochodzi do skurczów serca, co sprawia, że zastosowanie defibrylacji mija się z celem. Czy oznacza to więc śmierć pacjenta? Niekoniecznie, jednak działania mające na celu przywrócenie akcji serca, muszą opierać się na podstawowej pierwszej pomocy, ale bez użycia już defibrylatora. Chcąc bardziej dokładnie zobrazować asystolię, należy przede wszystkim zacząć od samej pracy serca. Ta wytwarza impulsy elektryczne i one dalej powodują skurcze, w ten sposób umożliwiając normalną pracę. Takie działanie nazywane jest mianem aktywności elektrycznej serca i widoczne jest ono poprzez badanie EKG serca.
Przyczyny asystolii
W momencie wystąpienia asystolii, następuje zatrzymanie krążenia krwi, bowiem serce przestaje wytwarzać impulsy elektryczne. Co jest przyczyną takiego stanu rzeczy? Istnieją dwie grupy przyczyn i są to między innymi:
- przyczyny pierwotne, które związane są bezpośrednio z chorobami serca. Zazwyczaj wynikają one z genetycznych wad zastawkowych, jak również i z kardiomiopatii. Mogą być one także wynikiem takich chorób, jak:
- hipoksja - mała ilość tlenu we krwi
- hipowolemia- mała objętość krwi w naczyniach krwionośnych
- tamponada serca - płyn w worku osierdziowym
- zatorowość płucna
- zawał serca
- kwasica
- zatrucie
- hipoglikemia
- zaburzenia elektrolitowe
- przyczyny wtórne, które nie są związane z chorobami serca, ale pojawiają się w wyniku utraty krwi, braku oddechu na skutek utonięcia lub zadławienia, a także w wyniku rozległych urazów.
Asystolia wynika zazwyczaj z zaburzeń rytmu serca, jakimi są:
- migotanie komór
- czynność elektryczna bez serca
- częstoskurcz komorowy
Patrząc na pracę serca, normą jest wynik 60 - 100 uderzeń na minutę. W prawidłowej jego pracy, bodźce elektryczne są produkowane, a następnie przewodzone przez układ bodźcoprzewodzący, aktywując komórki mięśnia sercowego i tym samym ukazując aktywność oraz skurcz. Zapis krzywej EKG przedstawia odpowiednie załamki, na podstawie których lekarz może ocenić czynność elektryczną serca. Patrząc z kolei na zapis EKG serca, kiedy pojawia się asystolia, widoczna jest tutaj płaska linia, która oznacza brak czynności elektrycznej serca. Ta płaska linia określana jest inaczej linią izoelektryczną. Następuje więc zahamowanie przewodzenia impulsów, tym samym też nie ma aktywacji komórek mięśniowych i te załamki nie są widoczne. Jeżeli elektrody EKG są odpowiednio rozmieszczone, taki wynik jest jak najbardziej miarodajny i należy zrobić wszystko, by czynność pracy serca w takim przypadku przywrócić. Po czterech bowiem sekundach asystolii, następuje utrata przytomności, a następnie chory przechodzi w śmierć kliniczną, która jest bezpośrednim zagrożeniem życia. Tak istotny jest więc tutaj CZAS.
Zastosowanie holtera EKG
Bardzo często zdarza się tak, że dochodzi do zatrzymania akcji serca na kilka sekund, po czym samo powraca ono do pracy. Nie ma więc w takich momentach możliwości sprawdzenia takiego zjawiska na podstawie EKG serca. Kiedy więc pojawiają się duszności zawroty głowy, a do tego dochodzi do omdleń, skuteczną metodą diagnozy będzie badanie holterem EKG, a więc 24 - godzinne EKG serca. Takie pauzy w pracy serca określane są mianem chwilowej asystolii i absolutnie nie można takiego stanu bagatelizować. Jeśli holter serca zdiagnozuje taką właśnie przypadłość, niezbędnym może okazać się wszczepienie stymulatora serca.
Jakie są objawy asystolii?
Żadnych objawów, które wzbudzają niepokój, nie powinno się lekceważyć. Im szybciej podjęte zostanie działanie, tym większa jest szansa na skuteczne leczenie czy uratowanie czyjegoś życia. W przypadku tego problemu, pacjent może w początkowym etapie odczuwać między innymi:
- duszności
- zawroty głowy
- chwilowe omdlenia
Następnie, kiedy dochodzi już do stanu, jakim taka asystolia jest, następuje między innymi:
- brak oddechu
- zanik tętna
- utrata świadomości
Asystolia - postępowanie
Aby móc przywrócić krążenie krwi, należy zastosować standardowy algorytm BLS, który to jest niezbędny w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. Aby więc pomóc osobie poszkodowanej, niezbędne jest wykonanie odpowiednich czynności resuscytacyjnych, które doprowadzą do ponownego rozpoczęcia pracy największego mięśnia w organizmie człowieka. Tutaj liczy się przede wszystkim czas, dlatego też znajomość zasad pierwszej pomocy może być jedyną szansą na to, by uratować czyjeś życie. Każdy powinien taki kurs przejść, by mieć odpowiednią wiedzę, jak udzielać pomocy i co w takich sytuacjach robić.
Dziś my możemy komuś pomóc - jutro to my możemy potrzebować pomocy!!!
Asystolia - pierwsza pomoc
Podstawą jest wezwanie karetki pogotowia, jak również i rozpoczęcie czynności resuscytacyjnych. Podchodząc do ratowania czyjegoś życia, trudno jest określić, z jakim problemem mamy do czynienia. Mając możliwość użycia defibrylatora, można sprawdzić, czy właśnie z takim zjawiskiem mamy do czynienia. Tutaj bowiem aparat EKG wskaże płaski zapis, tym samym urządzenie nie podejmie defibrylacji. Niezbędne jest więc uciskanie klatki piersiowej i ewentualne wykonywanie wdechów, aż do momentu przyjazdu karetki pogotowia. Ratownicy medyczni przejmując pacjenta, dalej prowadzę akcję reanimacji połączoną z algorytmem ALS, w którym to wykorzystuje się potrzebne leki, w tym między innymi dożylną adrenalinę. Jeżeli nie uda się przywrócić krążenia, wówczas następuje śmierć.
Konsekwencje asystolii
Jeśli leczenie zostanie podjęte w odpowiednim momencie, chorego można uratować i skutki uboczne nie będą w większym stopniu widoczne w codziennym funkcjonowaniu. Jeśli jednak akcja reanimacyjna zostanie przeprowadzona zbyt późno, dochodzi do śmierci organizmu. Asystolia powoduje bowiem zatrzymanie krążenia krwi, a więc serce przestaje pracować, nie dochodzi do skurczów i w konsekwencji do pompowania krwi. Z powodu braku krążenia następuje niedotlenienie organizmu, w sposób szczególny ośrodkowego układu nerwowego i dochodzi do śmierci.
W żadnym wypadku nie można bagatelizować jakichkolwiek objawów, które są niepokojące, szczególnie ze strony serca. Asystolia jest bardzo niebezpieczna, bowiem powoduje ona zatrzymanie serca, dlatego też tak ważne i istotne jest to, by badać serce profilaktycznie, a w razie pojawiających się problemów - od razu działać! W przypadku zaś wystąpienia tego problemu, pierwsza pomoc osób znajdujących się obok, jest jedyną szansą na uratowanie czyjegoś życia.
Na temat asystolii można przeczytać wiele ciekawych informacji na stronie sklepu medycznego Kredos.